Home POLITIKE BOTA Trump 2.0: Çfarë mund të nënkuptojë për tregtinë, migrantët, ndryshimet klimatike dhe makinat elektrike

Trump 2.0: Çfarë mund të nënkuptojë për tregtinë, migrantët, ndryshimet klimatike dhe makinat elektrike

0
Trump 2.0: Çfarë mund të nënkuptojë për tregtinë, migrantët, ndryshimet klimatike dhe makinat elektrike

Mandati i dytë presidencial i Donald Trump-it mund të ketë pasoja të mëdha për politikën tregtare të SHBA-së, ndryshimet klimatike, luftën në Ukrainë, makinat elektrike, taksat e amerikanëve dhe imigracionin e paligjshëm.
Ndërsa disa nga propozimet e tij të fushatës do të kërkonin miratimin e Kongresit, këtu është një përmbledhje e politikave që Trump ka thënë se do të ndjekë pasi të marrë detyrën në janar:

MË SHUMË TARIFA
Trump ka premtuar një tarifë shtesë prej 10% për mallrat kineze dhe ka thënë se do të lëshojë urdhra ekzekutivë në ditën e tij të parë në detyrë për të ngarkuar Meksikën dhe Kanadanë me një tarifë prej 25% për të gjitha importet nga dy fqinjët e SHBA-së nëse nuk intensifikojnë përpjekjet e tyre për sigurinë kufitare.
Trump gjithashtu ka hedhur idenë e një tarife prej 10% ose më shumë për të gjitha mallrat e importuara në SHBA, një lëvizje që ai thotë se do të eliminojë deficitin tregtar. Por kritikët thonë se kjo do të çojë në çmime më të larta për konsumatorët amerikanë dhe paqëndrueshmëri ekonomike globale.
Ai ka thënë se duhet të ketë autoritetin për të vendosur tarifa më të larta për vendet që kanë vendosur tarifa për importet amerikane. Ai ka kërcënuar të vendosë një tarifë prej 200% për disa makina të importuara, duke thënë se është i vendosur veçanërisht për të ndaluar makinat nga Meksika të hyjnë në vend.
Por ai gjithashtu ka sugjeruar që aleatët si Bashkimi Evropian mund të shohin tarifa më të larta për mallrat e tyre.
Trump ka shënjestruar Kinën në veçanti. Ai propozon eliminimin e importeve kineze të mallrave si elektronika, çeliku dhe farmaceutikët gjatë katër viteve. Ai kërkon të ndalojë kompanitë kineze nga zotërimi i pasurive të patundshme dhe infrastrukturës në SHBA në sektorët e energjisë dhe teknologjisë. Trump ka thënë se “tarifa” është fjala e tij e preferuar dhe i sheh ato si gjenerues të të ardhurave që do të ndihmonin në mbushjen e arkat e qeverisë.

DEPORTIME MASIVE
Trump ka premtuar të rivendosë politikat e tij të mandatit të parë që synojnë kalimet e paligjshme të kufirit dhe të vazhdojë me kufizime të reja të gjera. Ai ka premtuar të kufizojë aksesin në azil në kufirin SHBA-Meksikë dhe të nisë përpjekjen më të madhe të deportimit në historinë amerikane, e cila ka të ngjarë të nxisë sfida ligjore dhe kundërshtime nga demokratët në Kongres.
Ai ka thënë se do të përdorë Gardën Kombëtare dhe, nëse është e nevojshme, trupat federale për të arritur objektivin e tij dhe nuk ka përjashtuar ngritjen e kampeve të internimit për të përpunuar njerëzit për deportim.
Trump ka thënë se do të kërkojë t’i japë fund shtetësisë automatike për fëmijët e lindur nga imigrantët. Ndërsa një lëvizje e tillë do të ishte kundër interpretimit të gjatë të Amendamentit të 14-të të Kushtetutës së SHBA-së, Trump ka thënë se do të konsiderojë përpjekjen për të shtyrë një amendament të ri që do të arrinte qëllimin e tij.
Ai gjithashtu ka sugjeruar se do të revokojë statusin e mbrojtur ligjor për disa popullata si haitianët ose venezuelanët, por do të përpiqet të kërkojë një marrëveshje kongresionale për të mbrojtur “Ëndërrimtarët” – fëmijët e prindërve që kanë ardhur në vend në mënyrë të paligjshme.
Trump thotë se do të rivendosë të ashtuquajturën “ndalim udhëtimi” që kufizon hyrjen në SHBA të njerëzve nga një listë vendesh kryesisht me shumicë myslimane, e cila ndezi beteja të shumta ligjore gjatë mandatit të tij të parë.
Disa nga emërimet e hershme të Trump-it pasqyronin një urgjencë për të ndjekur agjendën e tij të imigracionit. Trump ka emëruar një “car të kufirit”, Tom Homan, dhe do të bëjë Stephen Miller, arkitektin e planeve të tij të imigracionit, një zëvendës shef të stafit të Shtëpisë së Bardhë.

SHPUARJA E PUSEVE
Trump ka premtuar të rrisë prodhimin e karburanteve fosile në SHBA duke lehtësuar procesin e lejeve për shpimin në tokat federale dhe do të inkurajojë tubacionet e reja të gazit natyror. Ai ka thënë se do të riautorizojë shpimin e naftës në Rezervatin Kombëtar të Kafshëve të Egra Arktike në Alaskë. Trump ka premtuar të krijojë një Këshill Kombëtar të Energjisë për të koordinuar politikat për të rritur prodhimin e energjisë në SHBA që do të drejtohet nga zgjedhja e tij për sekretarin e brendshëm, Guvernatori i Dakotës së Veriut, Doug Burgum.
Nëse industria e naftës do të ndjekë dhe do të rrisë prodhimin në një kohë kur çmimet e naftës dhe gazit janë relativisht të ulëta, mbetet për t’u parë.
Trump ka thënë se do të tërheqë përsëri SHBA-në nga Marrëveshjet e Klimës së Parisit, një kornizë për reduktimin e emetimeve globale të gazrave serrë, dhe do të mbështesë rritjen e prodhimit të energjisë bërthamore.
Ai gjithashtu do të rishikojë mandatet e automjeteve elektrike të Presidentit Demokrat Joe Biden dhe politikat e tjera që synojnë reduktimin e emetimeve të automjeteve.
Ai ka argumentuar se SHBA-ja duhet të jetë në gjendje të rrisë prodhimin e energjisë për të qenë konkurruese në zhvillimin e sistemeve të inteligjencës artificiale, të cilat konsumojnë sasi të mëdha energjie.

LEHTËSIMI I TATIMEVE
Së bashku me agjendat e tij tregtare dhe energjetike, Trump ka premtuar të shkurtojë rregulloret federale që ai thotë se kufizojnë krijimin e vendeve të punës. Ai ka premtuar të mbajë në fuqi një ulje të gjerë të taksave të vitit 2017 që ai nënshkroi gjatë kohës në detyrë dhe ekipi i tij ekonomik ka diskutuar një raund të mëtejshëm të uljeve të taksave individuale dhe korporative përtej atyre të miratuara në mandatin e tij të parë.
Trump ka premtuar të ulë normën e taksës korporative nga 21% në 15% për kompanitë që prodhojnë produktet e tyre në SHBA.
Ai ka thënë se do të kërkojë legjislacion për të përfunduar tatimin mbi bakshishet dhe pagat jashtë orarit për të ndihmuar kamerierët dhe punonjësit e tjerë të shërbimeve. Ai ka premtuar të mos taksojë ose të shkurtojë përfitimet e Sigurimeve Shoqërore.
Trump gjithashtu ka thënë se si president do të ushtrojë presion mbi Rezervën Federale për të ulur normat e interesit – por do të ndalet para se ta kërkojë atë. Shumica, nëse jo të gjitha, propozimet e tij tatimore do të kërkonin veprim të Kongresit. Analistët e buxhetit kanë paralajmëruar se një sërë uljesh të taksave do të rrisnin borxhin federal.

HEQJA E PROGRAMEVE TË DIVERSITETIT
Trump ka premtuar të kërkojë që kolegjet dhe universitetet amerikane të “mbrojnë traditën amerikane dhe civilizimin perëndimor” dhe t’i pastrojnë ato nga programet e diversitetit. Ai tha se do të drejtojë Departamentin e Drejtësisë për të ndjekur çështjet e të drejtave civile kundër shkollave që angazhohen në diskriminim racor. Në shkollat K-12, Trump do të mbështesë programet që lejojnë prindërit të përdorin fondet publike për mësim privat ose fetar. Trump gjithashtu dëshiron të shfuqizojë Departamentin Federal të Arsimit dhe të lërë shtetet në kontroll të shkollimit.

ASNJË NDALIM FEDERAL I ABORTIT
Trump emëroi tre gjyqtarë në Gjykatën e Lartë të SHBA-së që ishin pjesë e shumicës që hoqi mbrojtjen kushtetuese të Roe v. Wade për abortin. Ai ka të ngjarë të vazhdojë të emërojë gjyqtarë federalë që do të mbështesin kufizimet e abortit.
Në të njëjtën kohë, ai ka thënë se një ndalim federal i abortit është i panevojshëm dhe se çështja duhet të zgjidhet në nivel shtetëror. Ai ka argumentuar se një ndalim gjashtë-javor i favorizuar nga disa republikanë është tepër i ashpër dhe se çdo legjislacion duhet të përfshijë përjashtime për përdhunim, incest dhe shëndetin e nënës. Trump ka sugjeruar se nuk do të kërkojë të kufizojë aksesin në ilaçin e abortit mifepristone pasi Gjykata e Lartë e SHBA-së hodhi poshtë një sfidë ndaj qasjes së qeverisë për rregullimin e tij.
Ai mbështet politikat që avancojnë fertilizimin in vitro (IVF), kontrollin e lindjes dhe kujdesin para lindjes.

NJË SHTYTJE PËR T’I DHËNË FUND LUFTËRAVE
Trump ka qenë kritik ndaj mbështetjes së SHBA-së për Ukrainën në luftën e saj me Rusinë dhe ka thënë se mund ta përfundojë luftën brenda 24 orëve nëse zgjidhet – megjithëse nuk ka thënë se si do ta arrijë këtë.
Ai ka sugjeruar që Ukraina mund të duhet të dorëzojë disa nga territoret e saj nëse do të arrihet një marrëveshje paqeje, një ide që Ukraina e ka refuzuar vazhdimisht. Zgjedhja e Trump-it për këshilltarin e tij të sigurisë kombëtare, përfaqësuesi amerikan Michael Waltz, ishte kritik ndaj vendimit të administratës Biden në nëntor për të lejuar Ukrainën të përdorë raketat e ofruara nga SHBA për të goditur brenda territorit rus.
Trump gjithashtu ka thënë se nën presidencën e tij, SHBA-ja do të rishikojë në mënyrë themelore “qëllimin dhe misionin e NATO-s”.
Trump emëroi senatorin amerikan Marco Rubio, një kritik i ashpër ndaj Kinës, si sekretarin e tij të shtetit, i ngarkuar me realizimin e objektivave të tij të politikës së jashtme.
Trump ka mbështetur Izraelin në luftën e tij kundër Hamasit në Gaza, por e ka nxitur atë të përfundojë ofensivën e tij. Ai pritet të vazhdojë politikën e administratës Biden për armatosjen e Izraelit.
Në dhjetor, i dërguari i Trump-it për Lindjen e Mesme, Steve Witkoff, u takua me udhëheqësit e Izraelit dhe Katarit si pjesë e një përpjekjeje për të arritur një marrëveshje armëpushimi dhe lirimi të pengjeve përpara inaugurimit të Trump-it më 20 janar.
Në të njëjtën kohë, Trump ka të ngjarë të shtyjë për normalizimin historik të marrëdhënieve midis Izraelit dhe Arabisë Saudite, një përpjekje që ai bëri gjatë presidencës së tij 2017-2021 dhe që Biden gjithashtu ka ndjekur.
Trump ka thënë se nëse bëhet president, ai do të “ndalojë vuajtjet dhe shkatërrimin në Liban”, por nuk ka thënë se si do ta arrijë këtë. Ai ka nxitur SHBA-në të qëndrojë jashtë konfliktit në Siri që ka parë rrëzimin e liderit të gjatë Bashar al-Assad. Ai ka sugjeruar ndërtimin e një “kupole hekuri” – një mburojë masive mbrojtëse kundër raketave të ngjashme me atë të Izraelit – mbi të gjithë kontinentin e SHBA-së.
Trump gjithashtu ka hedhur idenë e dërgimit të forcave të armatosura në Meksikë për të luftuar kartelet e drogës dhe përdorimin e Marinës së SHBA-së për të formuar një bllokadë të atij vendi për të ndaluar kontrabandën e fentanylit dhe pararendësve të tij.
Ekipi i tij i tranzicionit ka hartuar lista të oficerëve të mundshëm të lartë ushtarakë të SHBA-së për t’i shkarkuar si pjesë e një spastrim të Pentagonit nga ata që besohet se janë “të pabesë” ndaj Trump-it.

HETIMI I ARMIQVE, NDIHMA PËR ALEATËT
Trump ka premtuar herë pas here të përdorë agjencitë federale të zbatimit të ligjit për të hetuar armiqtë e tij politikë, duke përfshirë zyrtarët e zgjedhjeve, avokatët dhe donatorët e partisë.
Trump emëroi ish-Prokuroren e Përgjithshme të Floridës, Pam Bondi, si Prokuroren e tij të Përgjithshme dhe ish-ndihmësin e sigurisë kombëtare, Kash Patel, si zgjedhjen e tij për të udhëhequr FBI-në. Të dy kanë shprehur simpati për dëshirën e Trump-it për të marrë hak ndaj disa prej kritikëve të tij, megjithëse kohët e fundit Trump ka thënë se nuk do t’i drejtojë ata se si të bëjnë punën e tyre.
Në këtë linjë, Trump ka thënë se do të konsiderojë emërimin e një prokurori të posaçëm për të hetuar Biden-in, megjithëse nuk ka specifikuar arsyet për një hetim të tillë.
Dhe ai ka thënë se do të konsiderojë shkarkimin e një prokurori amerikan që nuk ndjek udhëzimet e tij – gjë që do të përbënte një shkelje të politikës së gjatë të SHBA-së për një aparat të pavarur të zbatimit të ligjit federal.
Trump ka thënë se ka të ngjarë të falë të gjithë ata që janë dënuar për krime në lidhje me sulmin e 6 janarit 2021 në Kapitolin e SHBA-së. Në dhjetor, ai sugjeroi që anëtarët e komitetit të kongresit që hetoi sulmin duhet të burgosen.
Përveç hetimeve penale, ai ka sugjeruar përdorimin e fuqive rregullatore të qeverisë për të ndëshkuar ata që ai i sheh si kritikë, si rrjetet televizive.

SPASTRIMI I BIROKRACISË FEDERALE
Trump do të kërkojë të shkatërrojë atë që ai e quan “shteti i thellë” – punonjësit federalë të karrierës që ai thotë se po ndjekin fshehurazi agjendat e tyre – përmes një urdhri ekzekutiv që do të riklasifikonte mijëra punonjës për t’i mundësuar ata të shkarkohen. Kjo ka të ngjarë të sfidohet në gjykatë.
Ai ka thënë se do të krijojë një panel të pavarur për efikasitetin e qeverisë të kryesuar nga mbështetësi miliarder Elon Musk dhe ish-kandidati presidencial Vivek Ramaswamy për të çrrënjosur mbeturinat në qeverinë federale. Qeveria tashmë ka mbikëqyrës si Zyra e Menaxhimit dhe Buxhetit dhe inspektorët e përgjithshëm në agjencitë federale.
Trump do të godiste informatorët federalë, të cilët zakonisht mbrohen nga ligji, dhe do të krijonte një organ të pavarur për të “monitoruar” agjencitë e inteligjencës së SHBA-së.